Wat is een dynamisch evenwicht en word je er ziek van?

Over iets minder dan zes weken moet ik een boekje inleveren bij mijn begeleiders en de commissie met daarin de resultaten van het werkt dat ik de afgelopen vier jaar gedaan heb. Honderden uren werk, bloed, zweet en tranen en wie gaat het boekje uiteindelijk lezen? Waarschijnlijk niemand. Zo werkt dat nu eenmaal. Omdat ik het wel leuk zou vinden als in ieder geval een paar mensen globaal weten waar mijn onderzoek over gaat, loop ik al een tijdje rond met het idee om een korte podcast-achtige serie of korte filmpjes te maken over de belangrijkste begrippen uit mijn PhD thesis. Probleem is alleen dat ik vaker zulke goede ideeën heb, maar ze zelden tot uitvoering breng. Misschien gaat het er ooit nog van komen, maar tot die tijd zal ik proberen om de belangrijkste begrippen en fenomenen te beschrijven op mijn blog. Ruimte zat. Dus vandaag trap ik mijn dingen-die-je-moet-weten-om-mijn-thesis-te-begrijpen-serie af met de volgende vraag: wat is een dynamisch evenwicht?

Wanneer een systeem in een dynamisch evenwicht is, dan betekent dat het systeem continu allemaal kleine veranderingen ondergaat, maar dat bij elkaar opgeteld deze kleine veranderingen geen verandering in het systeem tot gevolg hebben. Stel je voor dat je samen met je beste vriend in de zandbak staat en dat jullie allebei een gat proberen te graven, maar dat het zand wat je uit je eigen gat haalt, in het gat van je beste vriend gooit. Op het moment dat jij veel sneller bent dan je vriend – zoals natuurlijk het geval is – dan wordt jouw gat steeds dieper en is hij verwoed bezig om een gat te graven, maar eigenlijk wordt zijn gat een bergje dat steeds hoger wordt. Dit systeem is niet in evenwicht: zowel het gat als de berg worden namelijk steeds groter. Wanneer jullie met dezelfde snelheid scheppen, dan zal er niks veranderen aan de diepte van jullie gaten, maar toch verandert het systeem wel degelijk, want jullie scheppen er de hele tijd zand in en uit. Het systeem is in een dynamisch evenwicht: het systeem verandert continu, maar bij elkaar opgeteld is er geen verandering. Dit is iets anders dan een statisch evenwicht, wat betekent dat zodra het evenwicht is bereikt, het systeem niet meer verandert.

Roofdier en prooi

In de ecologie hebben we het vaak over een dynamisch evenwicht wanneer we het hebben over populaties. Een klassiek voorbeeld van een systeem wat in een dynamisch evenwicht kan zijn is de dynamiek tussen roofdier en prooi. Stel je voor dat je op een bepaald stuk grond zowel konijnen als vossen hebt. Wanneer de populatie van konijnen toeneemt, dan hebben de vossen meer voedsel. Als het gevolg hiervan zal ook het aantal vossen toenemen. Na een tijdje groeit hierdoor de konijnen populatie niet meer. Sterker nog, op het moment dat de vossen zich blijven voortplanten, zul je een afname zien in de konijnenpopulatie. De afname in konijnen zorgt er dan weer voor dat er te weinig voedsel is om de grote vossenpopulatie in stand te houden en als gevolg daarvan, neemt ook het aantal vossen weer af. Dit biedt weer de mogelijkheid voor de konijnen om toe te nemen, en de cyclus begint weer opnieuw.

Dynamische evenwichten in je lichaam

Dynamische evenwichten komen ook veel voor in je lichaam. Het water in je cel is in een dynamisch evenwicht, maar ook de hoeveelheid glucose in je lichaam is min of meer constant gedurende je leven. Je cellen gebruiken glucose, maar tegelijkertijd zorgen je lever en je spijsverteringsorganen ervoor dat dit wordt aangevuld. Glucose uit voedsel wordt opgenomen en komt in je bloedbaan terecht. In de lever ligt glucose opgeslagen als glycogeen en wanneer dit nodig is, wordt dit molecuul afgebroken en komt er glucose vrij. Op deze manier is het verbruik en de toevoer van glucose in het lichaam in evenwicht. Mocht dit niet het geval zijn, dan ben je ook best wel een beetje de zak, want dan ga je dood.

Je wordt dus niet ziek van een dynamisch evenwicht. Juist niet.


Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *